روش های ارامش نوزاد
استفاده از تخت کنار مادر تجربه‌ای رایج بین مادران است و در خرید سیسمونی اهمیت زیادی دارد. با این حال، جدا کردن کودک از این تخت و انتقال او به اتاق خودش نیازمند شرایط خاصی است. پزشکان معتقدند که این دوران باید سپری شود تا نوزاد با محیط جدید خود آشنا شود. علاوه بر این، راهکارهای ساده‌ای نیز وجود دارد که به نوزاد شما کمک می‌کند تا راحت‌تر با دنیای جدید خود سازگار شود.
راهکارهایی برای خواباندن کودک
ماشین سواری
اگر از اینکه مرتب فرزندتان را در آغوش بگیرید و دور خانه بچرخید یا او را روی پای خود تکان دهید تا به خواب برود، خسته شده‌اید، به شما پیشنهاد می‌شود که او را سوار ماشین کنید. کودک را در صندلی مخصوص قرار دهید و حدود 20 دقیقه تا نیم ساعت در خیابان‌های اطراف محل زندگی‌تان بدون توقف دور بزنید.
بعد از این مدت زمان به خانه برگردید و فرزندتان را که در خواب ناز است، به آرامی به تختش منتقل کنید. برای جلوگیری از بیدار شدن کودک، می‌توانید او را با همان صندلی به خانه بیاورید و به آرامی روی تخت بخوابانید. همچنین پدرها می‌توانند این مسئولیت را به‌عهده بگیرند تا مادر کمی استراحت کند! اگر هر دو وقت داشتید، می‌توانید همراه فرزندتان سوار ماشین شوید. این تجربه جالبی خواهد بود و شاید بتوانید در طول مسیر با همسرتان که پس از تولد نوزاد زمانی برایش نداشتید، گفت‌وگو کنید.
قدم زدن
یکی از بهترین و سالم‌ترین راه‌های آرام کردن و خواباندن کودک، قدم زدن است. بسیاری از اوقات، گریه کودک تنها با تغییر مکان متوقف می‌شود. می‌توانید حین پیاده‌روی از مناطقی مثل پارک، ساحل، خیابان‌های خلوت یا محل‌هایی که دارای درخت، فواره و… هستند، عبور کنید.
بهتر است زمان پیاده‌روی را صبح‌ها انتخاب کنید زیرا حدود نیم تا یک ساعت پیاده‌روی می‌تواند روحیه‌تان را تغییر داده و از اضافه وزن جلوگیری کند! به‌ویژه به مادرانی که بعد از زایمان به علائم افسردگی مبتلا شده‌اند، پیاده‌روی توصیه می‌شود، زیرا ورزش باعث ترشح «اندورفین» در مغز می‌شود که آرامش روحی و ذهنی را به همراه دارد.
صداهای آرامش بخش
تحقیقات نشان داده که بسیاری از صداها تأثیر آرام‌بخشی روی کودک دارند، به‌ویژه صداهایی که مکان اولیه کودک را به یاد او می‌آورند. این صداهای آرام‌بخش اصولاً یکنواخت هستند و تغییرات زیر و بم کمی دارند. بسیاری از مؤسسات تحقیقاتی در کشورهای پیشرفته، موسیقی‌هایی مناسب برای خواب و آرام‌سازی کودک تهیه کرده‌اند که به آن‌ها «صداهای سفید» می‌گویند. اگر به این نوع موسیقی دسترسی ندارید، نگران نباشید. لیست زیر می‌تواند جایگزین مناسبی باشد:
1. صدای تیک‌تاک ساعت
2. صدای جاروبرقی (اگر کودکتان از این صدا خوشش آمد، آن را ضبط کنید و استفاده کنید).
3. پنکه‌ای با دور کند
4. صدای ضبط شده آبشار یا امواج دریا
5. صدای ماشین ظرفشویی، لباسشویی، ماشین ریش‌تراش
6. لالایی‌های خانگی با صدای خودتان، مانند "بخواب فرزندم"
7. موسیقی‌های کلاسیک با ضرباهنگ آرام
8. ضبط گریه کودک و پخش آن هنگام گریه کردنش؛ این موضوع باعث تعجب و سکوت موقت کودک می‌شود و او را آرام می‌کند.
اعجاز تصاویر در آرام‌کردن کودک
1. آینه: کودکتان را در حالی که گریه می‌کند یا ناآرام است، جلوی آینه ببرید و به او اجازه دهید که چهره خود را در آینه ببیند. صورت یا پای او را جلوی آینه بمالید و تماشا کنید که چگونه به آینه خیره شده و دیگر صدایی از او به گوش نمی‌رسد.
2. چهره خندان و اداهای بامزه: زمانی را برای برقراری ارتباط چهره به چهره با کودکتان بگذارید. صورت او را مقابل صورت خود قرار دهید و حالت‌های بامزه و خنده‌دار به خود بگیرید. مثلا لپ‌تان را باد کنید یا حالت چشم‌هایتان را عوض کنید. بهتر است این تمرین‌ها را در حالی که کودک آرام است انجام دهید تا بدانید کدام حالت او را خوشحال می‌کند و هنگام گریه از آن استفاده کنید.
3. اشیا و اشخاص متحرک: یکی دیگر از راه‌های آرام کردن کودک این است که او را مقابل اشیا یا اشخاص در حال حرکت قرار دهید، مانند پاندول ساعت، پنکه سقفی، آکواریوم پر از ماهی، برگ درختان، آتش شومینه، ماشین‌های در حال حرکت، افراد در حال ورزش، امواج ساحل یا بازی بچه‌ها.
نوازش‌های آرامش‌بخش
1. نوازش‌های پدرانه: پدر روی زمین یا تخت دراز بکشد و کودک را طوری قرار دهد که گوش‌هایش مقابل قلب او قرار گیرد. این حالت کودک را آرام کرده و تنفس او را با صدای قلب پدر هماهنگ می‌کند.
2. نوازش سر کودک: نوازش سر کودک همراه با جملات مثبت و قربان صدقه رفتن، آرامش عجیبی به کودک می‌بخشد.
بازی‌های متفاوت برای ارتباط بهتر مادر و کودک
1. بازی آدمک‌های انگشتی
هدف: تقویت خلاقیت و مهارت در طراحی.
یک کاغذ بردارید و دستتان را روی آن بگذارید و دور تا دور دست و انگشتان را بکشید. سپس با کمک فرزندتان هر یک از انگشتان را با ماژیک یا مداد رنگی به صورت یک آدم درآورید. برای هر آدمک نامی بگذارید و نام انگشتان را به کودک بیاموزید. می‌توانید از حبوبات برای چشم و بینی و از نخ و کاموا برای موها استفاده کنید.
2. بازی بطری صدادار
وسایل مورد نیاز: یک بطری کوچک خالی، نخود، لوبیا، عدس، سنگریزه و گوش‌ماهی، کاغذ A5، مداد رنگی، چسب.
هدف: افزایش خلاقیت و مهارت در ساخت یک وسیله.
گروه سنی : 5/2 تا 7 سال.
یک بطری کوچک خالی بردارید و از فرزندتان بخواهید تا مقداری از حبوبات، سنگ‌ها یا گوش‌ماهی‌های موجود را داخل بطری بریزد تا نیمه پر شود. سپس در بطری را ببندید.
بازی دنیای ما:
وسایل مورد نیاز: کیسه‌ای کوچک
گروه سنی: 3 تا 10 سال
هدف: افزایش خلاقیت و درک زیبایی‌های محیط
به همراه کودکتان به پارک یا باغ وحش بروید. (این بازی را می‌توانید در هنگام سفر نیز انجام دهید.) کیسه‌ای به او بدهید و از او بخواهید انواع سنگ‌های زیبا و کوچک را جمع کند. در منزل، سنگ‌ها را با کمک خودش بشویید و سپس از او بخواهید تا با آن‌ها یک شکل یا مجسمه زیبا بسازد.
شما می‌توانید از طریق بازی‌ها به شخصیت کودکتان پی ببرید. کافی است به بازی او و دوستانش نگاه کنید. رفتارهای او نماد کاملی از نحوه تربیت شماست: صبور یا کم‌تحمل، عصبی یا آرام، خوش‌برخورد یا بداخلاق و...
بازی کدوم صدا، کدوم حرکت:
وسایل مورد نیاز: ظرف، قاشق، چنگال و...
هدف: افزایش حافظه و تمرکز شنیداری و مهارت‌های حرکتی
گروه سنی: 3 تا 9 سال
ساختار این بازی به گونه‌ای است که می‌تواند برای هر گروه سنی، بر اساس انتخاب صوت و حرکت، قابل استفاده باشد. ابتدا از کودک خود بخواهید به اصواتی که ایجاد می‌کنید گوش دهد. مثلاً با شنیدن صدای دست زدن، باید پای راست خود را بالا بیاورد. با شنیدن صدای برخورد قاشق به ظرف، روی زمین دراز بکشد. با شنیدن صدای برخورد قاشق و چنگال به هم، شروع به دست زدن کند.
یک صدای زمینه پخش کنید و یکی از این اصوات را ایجاد کنید تا کودک در حین حرکت با صدای زمینه، آن کار را انجام دهد. برای تقویت مهارت‌های شنیداری کودک، بهتر است والدین صوت را به گونه‌ای ایجاد کنند که کودک آن را نبیند و تنها با اتکا به قدرت شنیداری خود، حرکت مخصوص را انجام دهد. در این بازی می‌توانید از 2 تا 5 نوع صدا و حرکت بر اساس سن، تمرکز و دقت کودک استفاده کنید.
بازی دنیای کلمات:
وسایل مورد نیاز: کاغذ، خودکار، نی یا چوب کبریت
گروه سنی: 6 تا 11 سال
هدف: تقویت حافظه و تمرکز.
روی یک کاغذ شکلی مانند یک خانه بکشید. از فرزندتان بخواهید چند دقیقه به این تصویر نگاه کند. سپس کاغذ را از جلوی او بردارید و از او بخواهید همین شکل را با نی یا چوب کبریت روی زمین بسازد. بهتر است این کار را از شکل‌های آسان شروع کنید و به تدریج به شکل‌های سخت‌تر بروید.